E-Logistics คืออะไร แนะนำโมเดลโลจิสติกส์ยุคใหม่ที่ธุรกิจออนไลน์ต้องรู้

ระบบโลจิสติกส์ ถือได้ว่าเป็นกลไกสำคัญ ที่ช่วยในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศต่าง ๆ เป็นอย่างมาก จนเปรียบเสมือนเป็นเส้นเลือดใหญ่ที่สำคัญของเศรษฐกิจเลยทีเดียว ทำให้การมีระบบบริหารจัดการข้อมูลข่าวสาร และสารสนเทศที่ดีนั้น คืออีกหนึ่งความจำเป็นต่อการดำเนินธุรกิจ ยิ่งในยุคนี้ที่ข่าวสารต่าง ๆ ไปได้เร็วด้วยแล้ว ทำให้หลาย ๆ องค์กรปรับตัวหันมาใช้สิ่งที่เรียกว่า E-Logistics แทนนั่นเอง

E-Logistics คืออะไร ทำไมต้องบริหารจัดการโลจิสติกส์ด้วยอิเล็กทรอนิกส์

E-Logistics คือ ระบบที่ทำหน้าที่จัดสรรให้ปัจจัยต่าง ๆ เข้ามาสู่การผลิตและนำสินค้าไปส่งถึงยังลูกค้า โดยมีการติดต่อและจัดส่งสินค้าที่สะดวกรวดเร็ว เพื่อให้สามารถจัดส่งสินค้าถึงมือลูกค้าได้เร็วที่สุด สะดวกที่สุด ประหยัดค่าขนส่งที่สุด และเกิดความผิดพลาดน้อยที่สุด

ประโยชน์ของ E-Logistics ต่อธุรกิจ

- ช่วยประหยัดเวลา ค่าใช้จ่าย และทรัพยากรต่าง ๆ ทั้งยังใช้งานได้ง่าย พร้อมกับมีรายละเอียดของข้อมูลที่สูง

- ช่วยให้การทำธุรกรรม และกระบวนการทำงานขององค์กรเป็นไปอย่างอัตโนมัติ ทำให้เกิดความถูกต้องและมีความรวดเร็วในทุก ๆ ด้าน

- ช่วยให้การบริการที่รวดเร็วยิ่งขึ้น และตอบสนองต่อความต้องการของลูกค้าได้สูงขึ้น โดยเฉพาะกับกลุ่มลูกค้าที่นิยมเทคโนโลยีสารสนเทศในชีวิตประจำวัน ก็จะพึงพอใจกับการให้บริการขององค์กรมากขึ้น

- ได้รับข้อมูลข่าวสารที่ครบถ้วนและรวดเร็ว ทำให้การดำเนินงานทั้งสองฝ่ายสามารถประสานกันได้โดยง่าย

- ก่อให้เกิดการแข่งขันทางธุรกิจของแต่ละองค์กรมากยิ่งขึ้น

- สร้างช่องทางการขาย รวมไปถึงการจัดจำหน่ายสินค้าและบริการให้มากขึ้น

- ช่วยเพิ่มความได้เปรียบกับคู่แข่งทางการค้าด้วยข้อมูลที่รวดเร็ว

มี E-Logistics อะไรบ้าง ที่ใช้ในการบริหารจัดการด้านการขนส่งและจัดเก็บสินค้า

โดยหลัก ๆ แล้ว E-Logistics ที่ใช้ในการบริหารจัดการด้านการขนส่งและจัดเก็บสินค้า จะมีอยู่ 7 ตัวด้วยกัน ได้แก่

PMS (Parking Management System)

เป็นการจัดการการขนส่งทางรถ ตั้งแต่การรับคำสั่ง การวางแผน การจ่ายงาน การเก็บประวัติรถและพนักงาน รวมไปถึงการวางบิล

WMS (Warehouse Management System)

เป็นระบบบริหารคลังสินค้า ทั้งในส่วนการรับสินค้า การจัดเก็บภายในคลัง รวมไปถึงการหยิบหรือเลือกเพื่อการจ่ายสินค้าออกไป

PMS (Phase Management System)

เป็นระบบบริหารการขนส่ง โดยเป็นการเจาะเน้นเรื่องของค่าบริหารการขนส่งในแต่ละรูปแบบว่าเป็นอย่างไร

CMS (Container Yard Management System)

เป็นระบบบริหารจัดการลานวางตู้คอนเทนเนอร์ ซึ่งเป็นการจัดการรูปแบบของลานตู้คอนเทนเนอร์ให้มีประสิทธิภาพสูงสุด

SMS (Ship Management System)

เป็นระบบการจัดการสินค้าในเรือ เพื่อให้การขนถ่ายสินค้าต่าง ๆ ทั้งการเข้าและออกจากเรือมีประสิทธิภาพ

MMS (Maintenance Management System)

เป็นระบบการบริการการจัดการการซ่อมบำรุง ทั้งในเรื่องของการควบคุมอะไหล่ที่จำเป็นจะต้องใช้ ปริมาณช่างที่ใช้ในงานซ่อมบำรุง ประวัติการซ่อมบำรุงเครื่องจักรในอุตสาหกรรมของธุรกิจ

LMS (Logistics Management System)

เป็นระบบการบริการการจัดการโลจิสติกส์ ในรูปแบบของผู้ให้บริการโลจิสติกส์อย่างครบวงจร หรือ One Stop Service

นอกจากนี้ใน E-Logistics ยังประกอบด้วยระบบ EDI ในการรับและส่งเอกสารทางธุรกิจแบบอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อใช้สำหรับบริหารจัดการส่งต่อเอกสารต่าง ๆ ที่ใช้ในกระบวนการนำเข้า และส่งออกในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ ไปยังผู้เกี่ยวข้องในกระบวนการ พร้อมกับระบบ ERP Software เพื่อใช้ในการบริหารจัดการทรัพยากรขององค์กรอีกด้วย

โมเดลโลจิสติกส์ยุคใหม่ ตัวช่วยธุรกิจออนไลน์ที่มีตัวเลือกมากยิ่งขึ้น

ในอดีตที่ผ่านมา การค้าขายผ่านทางออนไลน์ การส่งสินค้ามักจะผูกขาดกับการขนส่งโดยไปรษณีย์ไทยเกือบ 100 เปอร์เซ็นต์ ผู้ค้าออนไลน์ส่วนใหญ่จึงมักใช้ไปรษณีย์ไทยแทบทั้งหมด ด้วยราคาที่ถูก จุดให้บริการครอบคลุมทั่วประเทศไทย และคุ้นเคยกับคนไทยมาช้านาน รวมไปถึงการเก็บสต๊อกสินค้าก็มักจะทำด้วยตัวเอง จึงทำให้บางครั้งมีพื้นที่ไม่เพียงพอต่อการจัดเก็บ หรือขาดทุนเพราะการที่จำเป็นต้องเช่าคลังสินค้าด้วยตนเองแล้วแบกรับภาระค่าใช้จ่ายไม่ไหว

แต่ด้วยการเติบโตของธุรกิจออนไลน์ ทำให้ความต้องการของผู้ซื้อและผู้ขายมีเพิ่มมากขึ้น จึงเกิด E-Logistics หลาย ๆ เจ้าเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว ซึ่งหลาย ๆ แห่งเกิดขึ้นมาเพื่อรองรับธุรกิจการค้าผ่านออนไลน์โดยเฉพาะ ได้แก่ ผู้ให้บริการขนส่งทางอิเล็กทรอนิกส์ (E-Delivery) และผู้ให้บริการคลังสินค้าพร้อมจัดส่งทางอิเล็กทรอนิกส์ (E-Fulfillment) นั่นเอง

ผู้ให้บริการขนส่งทางอิเล็กทรอนิกส์ (E-Delivery)

E-Delivery หรือผู้ให้บริการขนส่งทางอิเล็กทรอนิกส์ คือผู้ให้บริการการขนส่งสินค้าต่าง ๆ โดยจะมีหลายรูปแบบ ตั้งแต่การขนส่งด้วยรถยนต์ การขนส่งด้วยรถบรรทุก หรือการขนส่งด้วยมอเตอร์ไซค์ และด้วยการขนส่งที่มีความหลากหลายมากขึ้นนี้เอง จึงทำให้การจัดส่งสิ่งต่างในปัจจุบันมีความรวดเร็ว และแม่นยำมากขึ้น

โดยได้มีการนำเทคโนโลยีมาใช้ร่วมกัน เช่น มีแอปพลิเคชันสำหรับการขนส่งสิ่งต่าง ๆ โดยเฉพาะ เทคโนโลยีในการติดต่อสื่อสาร ทำให้พ่อค้าแม่ค้าสามารถเรียกผู้ให้บริการขนส่งทางอิเล็กทรอนิกส์ ที่อยู่ในละแวกใกล้ ๆ มารับสินค้าได้ทันที และยังสามารถเช็คตำแหน่งของผู้ส่งผ่านมือถือที่มารับสินค้า และไปส่งปลายทางได้อีกด้วย

นอกจากนั้น ผู้ให้บริการขนส่งทางอิเล็กทรอนิกส์ก็สามารถใช้แอปพลิเคชันในมือถือ เป็นช่องทางในการติดต่อกับบริษัทขนส่ง และผู้ส่งสินค้าได้ง่าย ๆ และผู้รับก็ยังสามารถเช็คตำแหน่งของสินค้าได้ทันที โดยตอนนี้ มีผู้ให้บริการขนส่งทางอิเล็กทรอนิกส์หลากหลายบริษัท และแอปพลิเคชันที่เปิดตัวออกมาให้ใช้งานได้แล้ว ได้แก่ Skootar, Lalamove, RushBike, Deliveree หรือ GrabBike เป็นต้น

ผู้ให้บริการคลังสินค้าพร้อมจัดส่งทางอิเล็กทรอนิกส์ (E-Fulfillment)

E-Fulfillment หรือผู้ให้บริการคลังสินค้าพร้อมจัดส่งทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือที่มักเรียกกันสั้น ๆ ว่า Fulfillment คือ ผู้ให้บริการคลังสินค้าที่ครอบคลุมบริการหลายอย่างไว้ด้วยกัน ซึ่งจะเหมาะกับธุรกิจที่ค้าขายออนไลน์ ที่มีคนมาบริหารการส่งสินค้าให้ด้วยระบบคลังสินค้า หรือทำ Inventory Management แบบครบวงจร ได้แก่ 

- บริการพื้นที่เก็บสินค้า (Storage and Warehouse) : โดยจะต้องมีพื้นที่ในการเก็บสินค้าให้กับเจ้าของธุรกิจที่นำสินค้ามาฝากเอาไว้กับคลัง

- บริการจัดการการสั่งซื้อ (Order Management) : เมื่อมีการสั่งซื้อเข้ามา เจ้าหน้าที่ของคลังจะทำการจัดการกับการสั่งซื้อนั้น ๆ แทนเจ้าของธุรกิจที่นำสินค้ามาฝากเอาไว้

- บริการหยิบและบรรจุหีบห่อ (Pick & Pack) : เป็นการที่เจ้าหน้าที่ของคลังหยิบสินค้าและนำไปบรรจุหีบห่อ พร้อมจ่าหน้าข้อมูลผู้ซื้อเอาไว้เพื่อเตรียมจัดส่ง

- บริการจัดส่ง (Delivery) : เป็นบริการส่งสินค้า ซึ่งในส่วนนี้อาจจะเป็นผู้ให้บริการขนส่งทางอิเล็กทรอนิกส์ที่มารับสินค้าไปส่งก็ได้เช่นกัน

สรุป

E-Logistics คือการบริหารจัดการโลจิสติกส์ ด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อทำให้สามารถใช้ข้อมูลร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงเชื่อมต่อกับระบบการจัดการการขนส่งและคลังสินค้าโดยตรง เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน และการดำเนินธุรกรรมในกิจกรรมของโซ่อุปทาน ทั้งภายนอกและภายในองค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมทั้งยังมีประสิทธิผลภายใต้ความพึงพอใจของลูกค้าสูงสุด

อ้างอิง

https://www.kasikornbank.com/th/business/sme/KSMEKnowledge/article/KSMEAnalysis/Documents/E-Commerce_Logistic.pdf

https://www.logisticafe.com/2009/09/e-logistics/

http://www.thailandindustry.com/onlinemag/view2.php?id=1231§ion=5&issues=79

https://rbs.rsu.ac.th/e-logistics-หนทางสู่ความสำเร็จ/